پترولوژی سنگ های آتشفشانی شمال غرب دهمیر (جنوب غرب بیرجند)

چکیده منطقه مورد مطالعه در 50 کیلومتری جنوب غرب بیرجند، شمال غرب روستای دهمیر و در بخش شمال شرقی بلوک لوت واقع شده است. در این منطقه مجموعه ای از سنگ های آتشفشانی متعلق به ترشیری شامل پیروکسن آندزیت و آندزیت بازالتی و سنگ های آذرآواری نظیر توف، آگلومرا و برش رخنمون دارند. بافت های غالب در این سنگ ها پورفیری با خمیره میکرولیتی، گلومروپورفیری و بافت های کانیایی شامل بافت غربالی، خوردگی خلیجی و منطقه بندی است که نشانه عدم تعادل و آلایش ماگما در حین صعود می باشد. فنوکریست های غالب شامل پلاژیوکلاز، آمفیبول سوخته، بیوتیت با حاشیه سوخته و کلینوپیروکسن می باشند. بافت های غالب کانیایی شامل بافت غربالی، خوردگی خلیجی و منطقه بندی بوده که بیانگر عدم تعادل و آلایش ماگما درحین صعود است. دگرسانی رایج در منطقه مورد مطالعه، کربناتی شدن، سیلیسی شدن و اورالیتی شدن می باشد. با توجه به گسترش دگرسانی سیلیسی در منطقه شمال غرب دهمیر، این منطقه از لحاظ کانی زایی فلزات قیمتی نظیر طلا حائز اهمیت است. سری ماگمایی سنگ های منطقه مورد مطالعه کالک آلکالن و در محدوده سنگ های پتاسیم متوسط قرار می گیرد. بالا بودن نسبت lree به hree بیانگر منشأ گرفتن ماگمای سازنده سنگ های منطقه مورد مطالعه از پوسته اقیانوسی فرورونده با ترکیب گارنت آمفیبولیتی می باشد. سنگ های منطقه مورد مطالعه غنی شدگی lile (cs، k، rb و sr) و تهی شدگی hfse (nb، ti و zr) نشان می دهند که از ویژگی های سنگ های کالک آلکالن وابسته به فرورانش می باشد. ولکانیسم منطقه از نوع ولکانیسم مرتبط با کمان حاشیه فعال قاره ای است. فرآیندهای ذوب بخشی در گوه گوشته ای، اختلاط و آلایش پوسته ای از فرآیندهای اصلی در زایش ماگمای والد سنگ های آتشفشانی شمال غرب دهمیر می باشد.